60-72 AY ARASINDAKİ OKUL ÖNCESİ ÖĞRENCİLERİNİN SOSYOBİLİMSEL KONULARA İLİŞKİN MUHAKEME BECERİLERİNİN İNCELENMESİ – ISPARTA ÖRNEĞİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, okul öncesi öğrencilerinin sosyobilimsel konulara (SBK) ilişkin muhakeme becerilerini incelemektir. Araştırmanın amacı doğrultusunda nitel yöntemlerden olan durum çalışması modeli benimsenmiştir. Gerçekleştirilen çalışmaya Milli Eğitim Bakanlığına bağlı Isparta İlinin Merkez İlçesinde bulunan bir anaokulunda 2021-2022 Eğitim-Öğretim yılında eğitimlerine devam eden 60-72 aylık 22 çocuk katılmıştır. Araştırmanın örneklemi amaçlı örnekleme yöntemlerinden kolay ulaşılabilir durum örneklemesi yöntemi ile seçilmiştir. Araştırmada yer alan katılımcı gruba araştırmacı tarafından geliştirilen dört adet SBK ile alakalı senaryo ve her senaryo ile alakalı dört farklı soru seti uygulanmıştır. Geliştirilen veri toplama aracı bir fen eğitimi uzmanı, bir SBK çalışan uzman ve metinlerin çocukların gelişim düzeylerine uygunluğunu değerlendirmek için bir adet dil bilimci uzmanın görüşüne sunulmuştur. Uzman görüşleri doğrultusunda metinler düzeltilmiş ve bir adet pilot çalışma yapılmıştır. Pilot çalışma sonrasında metinler tekrar düzenlenerek nihai haline ulaşmıştır. Araştırmacı esas uygulamaya başlamadan önce doğal sorgulayıcı yaklaşımın gereksinimlerini yerine getirmek için katılımcı grupla bir süre boyunca katılımcı-gözlemci olarak vakit geçirmiştir. Araştırmacı öğrencileri, öğrenciler araştırmacıyı maksimum düzeyde benimsedikten sonra esas araştırma sürecine geçilmiştir. Uygulama birebir görüşme yöntemiyle gerçekleştirilmiştir ve dört hafta sürmüştür. Araştırmada ulaşılan verilerin analizi, nitel analiz yöntemleri içerisinde yer alan tümevarımsal yaklaşımdan faydalanılarak içerik analizi metoduyla ve Schommer ve Kuhn’un epistemolojik inanış modeli ile analiz edilmiştir. Verilerin analizinden sonra katılımcı grubun güncel konular hakkında fikirleri olsa dahi yeterli düzeyde muhakeme yapamadıkları ve naif epistemik bir profilde oldukları sonucuna

ulaşılmıştır. Elde edilen sonuçlar literatürden faydalanarak tartışılmış ve sonrasında “Çocukların düşünce biçimlerini geliştirmek, olaylara ilişkin muhakeme becerilerini olumlu yönde etkileyebilmek adına okul öncesi eğitim müfredatına SBK içeriklerine yer verilmesinin faydalı olabileceği düşünülmüştür” gibi önerilerde bulunulmuştur.