YAġLILARDA ĠAÜ KONUKSEVEN SANTRAL ĠġĠTSEL ĠġLEMLEME ÖLÇEĞĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠ: GEÇERLĠLĠK VE GÜVENĠLĠRLĠK ÇALIġMASI

Abstract

Santral işitsel sinir sisteminde yaşlanma ile meydana gelen değişimler santral işitsel işlemleme becerilerinde azalmaya neden olur. Bu araştırmada yaşlılarda İAÜ Konukseven Santral İşitsel İşlemleme Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını yapmak ve normalizasyon değerlerini elde etmek amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda elde edilen normatif veriler ışığında, santral işitsel işlemleme bozukluğu olan kişilerin daha hızlı ve kolay bir şekilde tespit edilebilmesi ve klinikte rutin olarak kullanılan hızlı bir tarama yöntemi haline getirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmaya 55- 64 yaş arasında normal işitmeye sahip 24 kadın, 11 erkek olmak üzere 45 kişi ve 65- 75 yaş arasında normal işitmeye sahip 25 kadın, 20 erkek olmak üzere 45 kişi dahil edilmiştir. Katılımcılara öncelikle cinsiyet, yaş, eğitim durumu, işitme kaybı varlığı ve herhangi bir gelişimsel bozukluğu olup olmadığını sorgulayan online bir anamnez formu uygulanmıştır. İAÜ Konukseven Santral İşitsel İşlemleme (KOSİİ) Ölçeğinin yaşlılar için geçerlilik ve güvenilirliği çalışılmıştır. Ölçeğin, geçerliliği faktör analizi ile güvenilirliği ise Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirilmiştir. Ölçekteki toplam 28 maddenin iç tutarlılık katsayısı Cronbach‘ın Alpha değeri 0,893 olarak iyi derecede güvenilir bulunmuştur. Faktör analizinde 8 faktörlü yapı geçerliliği olduğu gösterilmiştir. Oluşan faktörlerde içerik bütünlüğü olmadığı görülmüş ve alt ölçeklerin içerik bütünlüğü sağlamak adına literatür araştırması sonucu temel bileşen analizi kullanılmıştır. Bu bağlamda geliştirilen ölçek Lokalizasyon, İşitsel Hafıza, İşitsel Dikkat, Konuşmayı Dinleme, Konuşmayı Anlama ve Müzikal Algı/Prozodi olmak üzere toplam 6 alt ölçekten oluşmaktadır. Birinci grubun (55-64) Konuşmayı Anlama (KA) toplam median değeri, ikinci grubun Konuşmayı Anlama (KA) toplam median değerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksektir. 55-64 yaş aralığındaki kişilerin sonuçları değerlendirildiğinde, ölçeğin geneline ait puan ortalaması 116,8 13,6 düzeyindedir. 65-75 yaş aralığındaki kişilerin sonuçları iv değerlendirildiğinde, ölçeğin geneline ait puan ortalaması 114,4 12,5 düzeyindedir. KOSİİ Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak KOSİİ ölçeğinin, içerik olarak kolay anlaşılır yapıda olması, likert yapıda maddeler içermesi nedeniyle klinikte kolayca uygulanabileceği düşünülmektedir.