TÜRKİYE’DE MUHAFAZAKÂR SANAT TARTIŞMALARI PERSPEKTİFİNDE OYUN İNCELEMELERİ

Abstract

İlk insandan günümüze kadar insanlar topluluk içinde bir arada yaşarlar, bir arada yaşamanın sebebi insanların hayatlarını devam ettirebilmeleri için lazım olan gereksinimlerin ancak bir aradayken temin edilebilmesinden kaynaklanır. İbn Haldun‟un veya Maslow‟un sıraladığı ihtiyaçlar listesinin başında beslenme ve dış tehditlere karşı korunma vardır, bunlar asli ihtiyaçlardır. Bunlar karşılandıktan sonra kültürel ihtiyaçlar gelir. Bir ülkede sanatın tartışılabilir noktaya gelinebilmesi için belirli bir ekonomik eşiğin aşılmış olması ve zaruri ihtiyaçların rahatlıkla karşılanabilir seviyeye gelinmiş olması gerekmektedir. Türkiye son dönemde ekonomik hayatta göstermiş olduğu kalkınma hamlelerinden sonra yani asli ihtiyaçlarını geride bırakıp sanatı konuşabilecek seviyeye geldikten sonra “Muhafazakar Sanat” tartışmalarına muhatap olmuştur. 2012 yılında Edebiyat Profesörü İskender Pala‟nın İbb Şehir Tiyatrolarında sahnelenen bir oyunu eleştirmesi üzerine başlayan “muhafazakar sanat” tartışmaları gündem de uzun süre kalmış ve toplumun bir çok kesiminden yazar ve akademisyeni tartışmanın içine çekmiştir. Bu tartışmalar neticesinde somut bir adım atılamamış olsa da sanatın tartışıldığı bir seviyeye gelinmiş olması ülkemiz adına sevindirici bir gelişmedir. Bu tartışma her ne kadar somut bir gelişmeye varmasa da literatürümüze ölçüt olarak kullanabileceğimiz bir manifesto kazandırmıştır. Bu çalışmada muhafazakarlığın tanımını, bu tanıma göre sanata muhafazakarlık kıstasının getirilip getirilemeyeceğini, 2012 yılı içinde yapılan muhafazakar sanat tartışmalarını, muhafazakar yaşantıya sahip sanatçıların tartışmalar sonrası ortaya çıkan manifestoya göre ve muhafazakarlık göstergelerine göre tiyatro eserlerinin incelemesini bulacaksınız.