Özet:
Santral işitsel sinir sisteminde yaşlanma ile meydana gelen değişimler santral işitsel
işlemleme becerilerinde azalmaya neden olur. Bu araştırmada yaşlılarda İAÜ
Konukseven Santral İşitsel İşlemleme Ölçeğinin geçerlilik ve güvenilirlik çalışmasını
yapmak ve normalizasyon değerlerini elde etmek amaçlanmıştır. Çalışma sonucunda
elde edilen normatif veriler ışığında, santral işitsel işlemleme bozukluğu olan
kişilerin daha hızlı ve kolay bir şekilde tespit edilebilmesi ve klinikte rutin olarak
kullanılan hızlı bir tarama yöntemi haline getirilmesi hedeflenmiştir. Çalışmaya 55-
64 yaş arasında normal işitmeye sahip 24 kadın, 11 erkek olmak üzere 45 kişi ve 65-
75 yaş arasında normal işitmeye sahip 25 kadın, 20 erkek olmak üzere 45 kişi dahil
edilmiştir. Katılımcılara öncelikle cinsiyet, yaş, eğitim durumu, işitme kaybı varlığı
ve herhangi bir gelişimsel bozukluğu olup olmadığını sorgulayan online bir anamnez
formu uygulanmıştır. İAÜ Konukseven Santral İşitsel İşlemleme (KOSİİ) Ölçeğinin
yaşlılar için geçerlilik ve güvenilirliği çalışılmıştır. Ölçeğin, geçerliliği faktör analizi
ile güvenilirliği ise Cronbach alfa katsayısı ile değerlendirilmiştir. Ölçekteki toplam
28 maddenin iç tutarlılık katsayısı Cronbach‘ın Alpha değeri 0,893 olarak iyi
derecede güvenilir bulunmuştur. Faktör analizinde 8 faktörlü yapı geçerliliği olduğu
gösterilmiştir. Oluşan faktörlerde içerik bütünlüğü olmadığı görülmüş ve alt
ölçeklerin içerik bütünlüğü sağlamak adına literatür araştırması sonucu temel bileşen
analizi kullanılmıştır. Bu bağlamda geliştirilen ölçek Lokalizasyon, İşitsel Hafıza,
İşitsel Dikkat, Konuşmayı Dinleme, Konuşmayı Anlama ve Müzikal Algı/Prozodi
olmak üzere toplam 6 alt ölçekten oluşmaktadır. Birinci grubun (55-64) Konuşmayı
Anlama (KA) toplam median değeri, ikinci grubun Konuşmayı Anlama (KA) toplam
median değerinden istatistiksel olarak anlamlı derecede yüksektir. 55-64 yaş
aralığındaki kişilerin sonuçları değerlendirildiğinde, ölçeğin geneline ait puan
ortalaması 116,8 13,6 düzeyindedir. 65-75 yaş aralığındaki kişilerin sonuçları
iv
değerlendirildiğinde, ölçeğin geneline ait puan ortalaması 114,4 12,5 düzeyindedir.
KOSİİ Ölçeğinin geçerli ve güvenilir bir ölçek olduğu saptanmıştır. Sonuç olarak
KOSİİ ölçeğinin, içerik olarak kolay anlaşılır yapıda olması, likert yapıda maddeler
içermesi nedeniyle klinikte kolayca uygulanabileceği düşünülmektedir.
