Özet:
Adolesan dönem vücudun geliĢiminde önemli bir evredir. Bu dönemde
sağlıklı beslenme alıĢkanlıkları edinmek, ilerleyen yaĢlarda obezite ve kronik
hastalık riskini azaltabilir. Bu çalıĢmanın amacı 15-17 yaĢ aralığındaki lise
öğrencilerinin Sağlıklı Yeme Ġndeksi (SYĠ) ile beslenme kalitelerini
değerlendirmektir. ÇalıĢma, Ġstanbul'un Pendik ilçesinde bulunan bir lisede
yapılmıĢtır. 15-17 yaĢ aralığında eğitim gören 104 öğrenci ile gerçekleĢtirilmiĢtir.
Katılımcılara, Genel Özellikler, Fiziksel Aktivite Bilgileri, Besin Tüketim Sıklığı
ve 24 Saatlik Besin Tüketim Kaydı baĢlıklı anket formundaki sorular
yönlendirilmiĢtir. Bireylerin besin tüketim kaydı BEBĠS 9 programı ile analiz
edilmiĢ ve Sağlıklı Yeme Ġndeksi-2015 (SYĠ-2015) ile hesaplanmıĢtır. Tüm
istatistiksel analizler Statistical Package for Social Sciences for Windows (SPSS)
22.0 istatistik paket programında değerlendirilmiĢtir. AraĢtırmaya alınan
öğrencilerin Beden Kitle Ġndeksi (BKĠ) değerlerine göre %18.3‟ü fazla kilolu,
%6.7‟si obez olarak belirlenmiĢtir. Öğrencilerin %45.2‟si düzenli olarak fiziksel
aktivite yaptığını ifade etmiĢtir. Düzenli olarak fiziksel aktivite yapan erkek
öğrencilerin oranı kız öğrencilerden anlamlı olarak yüksektir. Öğrencilerin SYĠ 2015 puan ortalaması 35.79±10.62‟dir. Kız öğrencilerin SYĠ-2015 puan
ortalaması 37.42±11.75, erkek öğrencilerin SYĠ-2015 puan ortalaması ise
34.78±9.82‟dir. Beden Kütle Ġndeksi (BKĠ) sınıflandırmasına göre fazla kilolu ve
obez olarak sınıflandırılan öğrencilerin SYĠ-2015 puan ortalaması sırasıyla
32.73±9.46 ve 30.35±8.07‟dir. Ġyi diyet kalitesine sahip öğrenci
bulunmamaktadır. Öğrencilerin %93.3‟ü kötü diyet kalitesine sahiptir. Kız
öğrencilerde kötü diyet kalitesine sahip olan öğrencilerin oranı %90.0 iken bu
oran erkek öğrencilerde %95.3‟tür. “Genellikle hangi lokanta türünü tercih
edersiniz?” sorusu sorulmuĢ ve öğrencilerin %63.5'i fast-food yanıtını vermiĢtir.
iv
Lise öğrencileri arasında yapılan Sağlıklı Yeme Ġndeksi-2015 çalıĢmaları,
gençlerin dengesiz beslendiğini, beslenme bilincinin zayıf olduğunu ve fiziksel
aktivite düzeylerinin düĢük olduğunu ortaya koymaktadır. AraĢtırmalar, gençlerin
beyaz ekmek tercihi, sodyum, rafine tahıllar ve yetersiz sebze-meyve alımının
kötü beslenmeye neden olduğunu göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin okul
çıkıĢında fast food tüketimi ve kantinlerden tükettikleri yiyeceklerin sağlıklı
beslenme indeksini düĢürdüğü belirlenmiĢtir. Bu nedenle, kantinlerde sağlıklı
seçeneklerin sunulması gençlerin sağlıklı alıĢkanlıklar kazanması için önemlidir
