DENGESĠZLĠK ġĠKAYETĠ OLAN YAġLILARDA ĠAÜ BĠLĠġSEL VESTĠBÜLER FONKSĠYON ÖLÇEĞĠNĠN GELĠġTĠRĠLMESĠ: GEÇERLĠLĠK VE GÜVENĠLĠRLĠK ÇALIġMASI

Abstract

Vestibüler sistemin günlük iĢlevlerdeki rolü büyüktür. Yapılan son çalıĢmalarda vestibüler sistemin motor, biliĢsel, duygusal ve algısal iĢlevler üzerindeki etkisi incelenmiĢtir. Klinik ve laboratuvar çalıĢmaları, vestibüler girdilerin çeĢitli yüksek iĢlevlerle, özellikle de bellek gibi biliĢsel iĢlevlerle olan iliĢkisini göstermektedir. Bu çalıĢma ile geriatrik popülasyonda dengesizlik Ģikayetine yönelik vestibüler ve biliĢsel fonksiyonların değerlendirileceği bir ölçek geliĢtirilmesi, geçerlilik ve güvenilirliğinin değerlendirilmesi amaçlanmaktadır. ÇalıĢmaya dengesizlik Ģikayeti olan 60 yaĢ ve üzerinde 75 birey (YaĢ: 678,4; Kadın: %61,3 (n=46); Erkek %38,7 (n=29)) dahil edilerek oluĢturulan „„ĠAÜ BiliĢsel Vestibüler Fonksiyon Ölçeği‟‟ Google formlar aracılığı ile online olarak uygulanmıĢtır. Ölçek maddelerin son hali alanında uzman kiĢilerden alınan geri bildirimlere ve literatür taramasına göre oluĢturulmuĢtur. Ölçeğin, geçerliliği faktör analizi ile güvenilirliği ise Cronbach Alpha katsayısı ile değerlendirilmiĢtir. Güvenilirlik analizi sonucu „„ĠAÜ BiliĢsel Vestibüler Fonksiyon Ölçeği‟‟nin Cronbach Alpha değeri 0,86 olarak yüksek derecede güvenilir bulunmuĢtur. Faktör analizinde 7 faktörlü yapı geçerliliği olduğu gösterilmiĢtir. Ancak oluĢturulan 7 faktör ölçek üzerinde önceden tanımlanmıĢ alt ölçekleri karĢılamadığından devam niteliğinde yapılan analizler mevcut alt ölçekler üzerinde yapılmıĢtır. YaĢ değiĢkeni ile uzamsal alt ölçek arasında pozitif yönde düĢük derecede, uzamsal görsel alt ölçek arasında pozitif yönde düĢük derecede, ĠAÜ BiliĢsel Vestibüler Fonksiyon Ölçeği arasında pozitif yönde düĢük derecede istatistiksel olarak anlamlı değerler elde edilmiĢtir (Sırasıyla: r=0,264; p=0,022; r=0,237; p=0,041; r=0,231; p=0,046).ĠAÜ BiliĢsel Vestibüler Fonksiyon Ölçeğinin 60 yaĢ ve üzeri yaĢlılarda iyi düzeyde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu destekleyen bulgular elde edilmiiştir