FARKLI LİDERLİK TARZLARININ PSİKOLOJİK SERMAYE AÇISINDAN KARŞILAŞTIRILMASI: İBB ÖRNEĞİ

Abstract

Örgütlerde insan faktörü önemli bir yer tutmaktadır. Örgütsel amaçların ve hedeflerin gerçekleştirilebilmesi için örgüt çalışanlarının bu doğrultuda yönlendirilmeleri ve motive edilmeleri gerekmektedir. Örgütlerde bunu başarabilecek olanlar ise liderlerdir. Liderlik tarzları ile çalışanlar örgütsel amaç ve hedefleri gerçekleştirmek üzere harekete geçirilebilirler. Örgüt çalışanlarının sahip oldukları psikolojik sermayeleri de örgütteki liderlik tarzından etkilenebilmektedir. Örgütler, öz yeterlilikleri yüksek, daha iyimser, daha umutlu, daha dirençli, daha etkili gibi pozitif psikolojik düzeyleri yüksek çalışanlara sahip olurlarsa, zorluklarla baş edebilecek, dinamik rekabet ortamlarında ayakta kalabilecek ve rekabet üstünlüğü sağlayabileceklerdir. Çalışanların pozitif psikolojik durumlarının sağlaması ve geliştirmesinde de liderlik tarzlarının önemli bir yeri bulunmaktadır. Bu araştırmada, ilk önce araştırmaya katılanların liderlik tarzlarıyla ve psikolojik sermaye düzeyleriyle ilgili bilgiler elde edilecek, sonrasında cinsiyet, medeni durum, çocuk durumu, yaş, eğitim durumu, meslek grubu, aylık gelir ve meslekteki çalışma süresi gibi kontrol değişkenleri bakımından istatistiki olarak anlamlı bir farklılık olup olmadığı tespit edilmeye çalışılacaktır. Bunlarla birlikte farklı liderlik tarzlarının psikolojik sermaye düzeyine etkisi araştırılacaktır. Araştırmanın örneklemini İstanbul Büyük Şehir Belediyesi’nde yönetici, büro personeli, saha personelleri, odacı, memur, sözleşmeli, işçi ve taşeron firma gibi farklı statülerde hizmet veren 203 çalışan oluşturmaktadır. Online olarak (Whatsapp, kurumsal ve kişisel e-posta hesapları) daha fazla paylaşımda bulunulmasına rağmen geri dönüşler az olduğundan; elden teslim yöntemiyle gönüllü olan çalışanlara ulaşılmıştır. Ayrıca bu çalışma, Covid-19 salgın dönemine denk geldiğinden İstanbul Büyük Şehir Belediyesi esnek ve dönüşümlü çalışma sitemine geçmiş, personel sayısı bürolarda Yüzde 70 ‘e yakın bir azalma olmuştur. Esnek çalışma sistemi v dışında Kronik hastalar, Hamile kadınlar ve küçük çocuğu olan kadınlar idari izinli sayıldığı için bunlara ulaşılamamıştır. Sonuç olarak Literatürle uyumlu olan bu çalışmada elde edilen bulgulara göre; demokratik liderliğin, serbest bırakıcı liderliğin, dönüşümcü liderliğin ve etkileşimci liderliğin psikolojik sermayeyi pozitif yönde yordadığı, Otokratik liderliğin ise negatif yönde yordadığı saptanmıştır. Çalışanların psikolojik sermaye düzeylerinin, medeni durum, yaş, eğitim durumu ve meslek grubu gibi demografik özelliklere göre farklılık gösterdiği görülmüştür. Çalışanların liderlik tarzlarına dair algılarının da cinsiyet, medeni durum, çocuk sayısı ve meslek grubu gibi demografik özelliklerine göre farklılık gösterdiği görülmüştür