SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MERHAMET YORGUNLUĞUNUN ÖRGÜTSEL VATANDAŞLIK DAVRANIŞIYLA İLİŞKİSİNE YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA: DARÜLACEZE BAŞKANLIĞI ÖRNEĞİ

Abstract

Sağlık çalışanlarının sürekli empati yaparak bakım vermesi, tedavi yapması ve buna uzun süre devam etmesi bir süre sonra çalışanlarda merhamet yorgunluğuna neden olmaktadır. Merhamet yorgunluğu yaşayan çalışanlar zamanla tükenmişlik hissi yaşayabilir, moral ve motivasyonları düşüp heyecanlarını kaybedebilir sonuçta örgüte olan bağlılıklarını kaybedebilirler. Bu çalışmada kimsesiz, yaşlı ve engelli olan dezavantajlı bireylere her türlü bakım hizmeti veren sağlık çalışanlarındaki merhamet yorgunluğunun örgütsel vatandaşlık davranışına olan etkisi araştırılmak istenmiştir. Amacı; merhamet yorgunluğu örgütsel vatandaşlığa olumsuz etki ediyorsa bununla ilgili tespitleri yapmak ve gereken önlemleri almaktır. Çalışmanın örneklemi Darülaceze Başkanlığı’nda çalışan doktor, hemşire, teknik personel, sosyal hizmet görevlileri ve hasta bakıcılardan oluşan 166 sağlık çalışanından oluşmaktadır. Katılımcılara demografik bilgiler, merhamet yorgunluğu ölçeği ve örgütsel vatandaşlık ölçeği olmak üzere üç bölümden oluşan anket uygulanmıştır. Anket sonuçlarının analizi IBM SPSS Statistics 25.0 sürümü ile yapılmıştır. Çalışmanın anlamlılık düzeyi α = 0.05 olarak alınmıştır. Öncelikle, anketteki demografik bilgi soruları, daha sonra ise diğer iki anketteki ölçekler için cevap sıklık (frekans ) dağılımı verilmiştir. SPSS programının içinde bulunan Kolmogorov Simirnov ve Shapiro-Wilk normal dağılım testi uygulanmıştır. Maddelerin oluşturduğu boyutlar normal dağılmadığı için (p<0.05), non-parametrik yöntemlerden olan Mann-Whitney-U testi ile Kruskal-Wallis testi uygulanmıştır. İlişkilerin belirlenmesi için Kendall’s tau-b ilişki analizi ve regresyon modeli kullanılmıştır. Veriler doğrultusunda merhametliğin alt boyutlarından umursamazlık, bağlantısızlık ve ilişki kesme algılarının örgütsel vatandaşlık üzerine olumsuz etki ettiği; ancak sevecenlik, paylaşımların bilincinde olma, bilinçli farkındalık gibi algıların örgütsel vatandaşlık üzerine daha fazla olumlu etki ettiği görülmüştür. ix Çalışmamızın sonucunda merhamet yorgunluğunun örgütsel vatandaşlık üzerinde olumlu etki ettiği sonucu çıkmıştır.