ÖĞRETMENLERDE LĠDERLĠK TĠPLERĠNĠN PSĠKOLOJĠK SERMAYE VE ÖRGÜTSEL SESSĠZLĠK ÜZERĠNDEKĠ ETKĠSĠNĠN ĠNCELENMESİ

Abstract

AraĢtırmada öğretmenlerde liderlik tiplerinin psikolojik sermaye ve örgütsel sessizlik üzerindeki etkisinin incelenmesi hedeflenmiĢtir. Bu hedef doğrultusunda hipotezler oluĢturulmuĢ ve test edilmiĢtir. AraĢtırma nicel araĢtırma paradigmasıyla yapılmıĢ olup iliĢkisel tarama modeliyle desenlenmiĢtir. AraĢtırmanın evrenini Ġstanbul ilinde resmi ortaokul ve lise öğretmenleri oluĢturmaktadır. Örneklem kolayda örnekleme yöntemiyle seçilmiĢtir. Bunun sebebi COVĠD-19 küresel salgını sebebiyle okulların kapatılması ve öğretmen katılımcılara ulaĢma güçlüğü olmuĢtur. Hem araĢtırmacının hem de katılımcıların sağlığı önemsendiğinden, kolayda örnekleme yöntemiyle, Ağustos ayında seminer için okula çağrılan öğretmenlerden veri toplanmıĢtır. AraĢtırma kapsamında kullanılan tüm ölçeklerin iç tutarlılığa bağlı güvenirliklerini incelemek için Cronbach alfa değerleri hesaplanmıĢtır. Değerler ölçeklerin iç tutarlılığı olduğunu göstermiĢtir. Ayrıca psikolojik sermaye, örgütsel sessizlik ve liderlik stili ölçeklerinden elde edilen puanların dağılımını incelemek için çarpıklık ve basıklık katsayıları temel alınmıĢtır. Dağılım normal dağılım varsayımını karĢılamaktadır. Liderlik tipleri ile örgütsel sessizlik ve psikolojik sermaye arasındaki iliĢkileri incelemek için Pearson korelasyon katsayıları hesaplanmıĢtır. Liderlik tiplerinin örgütsel sessizlik ve psikolojik sermaye üzerindeki etkisini belirlemek için ise çoklu doğrusal regresyon analizi uygulanmıĢtır. Regresyon analizi öncesinde bağımsız değiĢkenler arasında çoklu bağlantı probleminin bulunup bulunmadığı varyans artıĢ faktörü (VIF) değerleri hesaplanarak araĢtırılmıĢtır. Hataların bağımsızlığı varsayımını incelemek için Durbin-Watson katsayısı hesaplanmıĢtır. AraĢtırma kapsamında, örgütsel sessizlik ölçeğinden elde edilen puanları cinsiyet, medeni durum ve okul türü değiĢkenlerine göre karĢılaĢtırmak için viii bağımsız örneklem t testi uygulanmıĢtır. Bu ölçekten elde edilen puanları mesleki kıdem, kurumdaki mesleki kıdem, branĢ ve hizmet alanı değiĢkenlerine göre karĢılaĢtırmak için ise tek yönlü varyans analizi (ANOVA) uygulanmıĢtır. Varyans analizinde farkın kaynağını belirlemek için Scheffe post-hoc testi kullanılmıĢtır. AraĢtırmada 401 katılımcı sorulara cevap vermiĢtir. Toplanan verilerden elde edilen bulgulara göre tüm liderlik tipleri ile örgütsel sessizlik arasında anlamlı iliĢkiler tespit edilmiĢ olup, psikolojik sermaye ile yalnızca dönüĢümcü liderlik tipinin iliĢkili olduğu tespit edilmiĢtir. Liderlik tiplerinden sadece dönüĢümcü ve sürdürümcü liderlik örgütsel sessizliğin anlamlı bir yordayıcısı iken, psikolojik sermayenin anlamlı yordayıcısı ise sadece dönüĢümcü liderlik olarak tespit edilmiştir