BĠR SU TEMĠN SĠSTEMĠNĠN ÇEVRESEL SÜRDÜRÜLEBĠLĠRLĠĞĠNĠN YAġAM DÖNGÜSÜ ĠLE DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

Abstract

Nüfus arttıça insanların su ihtiyacı da artmaktadır. Bu durum yeni su temin sistemlerinin inşasını ya da mevcut olanların kapasitelerinin arttırılmasını gerektirmektedir. Bu nedenle, çevre problemleri ve kaynakların tükenmesi göz önüne alınarak, bu inşaat işlemlerinin çevresel etkilerinin belirlenmesi ve azaltılmaları için uygulanacak en iyi yönetim uygulamalarının belirlenmesi önemlidir. Bu çalışmada, Van, Türkiye‟de inşa edilen bir su temin projesinin çevresel etkileri Yaşam Döngüsü Analizi (YDA) yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Proje kapsamında, isale hatlarına ek olarak, depolar, terfi merkezleri ve klorlama binaları inşa edilmiştir. Çalışma için gerekli tüm madde ve enerji verileri toplanarak yaşam döngüsü envanteri (YDE) oluşturulmuştur. GaBi yazılımı veri girişi ve hesaplamalar için kullanılmıştır. Yaşam Döngüsü Etki Değerlendirmesi (YDED) yöntemi olarak CML 2001 kullanılmıştır. Son olarak, elde edilen tüm sonuçlar çalışmanın amaç ve kapsamı doğrultusunda değerlendirilmiştir. Sonuçlar, Abiyotik Element Tükenme Potansiyeli (ADP), Asidifikasyon Potansiyeli (AP), Ötrofikasyon Potansiyeli (EP), Tatlı Su Ekotoksisitesi Potansiyeli (FAETP), Küresel Isınma Potansiyeli (GWP), İnsan Toksisitesi Potansiyeli (HTP), Deniz Toksisitesi Potansiyeli (MAETP), Karasal Ekotoksisite Potansiyeli (TETP) çevresel etki kategorileri bazında sunulmuştur. Çalışma sonuçları proje bileşenlerine bağlı olarak incelendiğinde, proje kapsamında inşa edilen birimlerin tüm çevresel etkilere katkılarına göre terfi merkezleri, depolar, boru hatları ve klor binaları olarak sıralandığı belirlenmiştir. Farklı proje bileşenleri ve sistem sınırları nedeniyle tüm sonuçların literatür verileri ile karşılaştırılması yapılamamış; ancak proje bileşenleri ayrı ayrı literatür verileri ile karşılaştırıldığında literatür ile uyumlu sonuçların elde edildiği belirlenmiştir. Bu çalışma, yapılan literatür çalışmasından ulaşılan bilgi dahilinde, Türkiye‟de su temin sistemlerinin isale hattı kısmı için yapılan ilk YDA çalışmasıdır. Bu açıdan Türkiye inşaat sektörü ve karar vericiler için bir isale hattının inşaatında çevresel açıdan önemli noktaların ve çevresel etkilerin belirlenmesi açısından yol gösterici olacağı düşünülmektedir