PETROL ÜRETİMİ VE KALKINMA İLİŞKİSİ: ANGOLA ÖRNEĞİ

Abstract

Kalkınma, bir ülkenin sosyo-ekonomik ve siyasal yapılarının toplumun yaşam kalitesini yükseltecek şekilde değiştirilmesini öngören uzun soluklu bir süreci ifade etmektedir. Diğer bir ifadeyle, kalkınma gelecek nesillerin ihtiyaçlarından ödün vermeden, bugünün ihtiyaçlarının karşılanması sağlayacak şekilde sürdürülebilir olmalıdır. Kalkınmanın sürdürülebilirliği ise sosyo-ekonomik faktörlere bağlı olarak değişim gösterse de esasen doğal kaynakları yöneten hükümetlerin ve kurumların kalitesi, sürdürülebilir bir kalkınmayı sağlamada diğer faktörlerden daha kritik bir öneme sahip olduğunu göstermektedir. Bu çalışmada maden ve mineral kaynakların Angola’nın kalkınması üzerindeki etkisi, sosyo-ekonomik ve siyasal verileri kullanılarak 2000-2018 dönemi için araştırılmıştır.

Ayrıca bir ekonometrik model kurularak, petrol ürerimi ve fiyatları ile ekonomik büyüme arasındaki ilişkinin yanı sıra, petrolün kurumsal kaliteyi gösteren hukukun kuralları ile ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik değişkenleri üzerindeki etkisi ölçülmüştür. Ekonometrik model sonuçları, petrol üretimi ve fiyatlarının hem ekonomik büyüme hem de hukukun kuralları ile ifade özgürlüğü ve hesap verebilirlik değişkenleri üzerinde kısa dönemde pozitif etkiye sahip olduğunu göstermektedir. Bu sonuca göre ekonomik kalkınmayı gerçekleştirmek isteyen ülkelerin, doğal kaynaklarını ve kurumsal kalitesini de dikkate alarak, toplumun yaşam kalitesini yükseltecek şekilde uzun dönemli ve uygulanabilir bir ekonomik kalkınma programını oluşturması gerekliliği ortaya çıkmaktadır.