DIŞ CEPHE KAPLAMALARININ İNCELENMESİ, TARİHİ YARIMADA CİBALİ MAHALLESİ

Abstract

Kent kimliklerinin tarihi süreçte değişimi ve günümüzdeki kimlik oluşumları mimari yapılardaki kabuk tasarımı ve malzeme tercihleri ile oluşmaktadır. Mimari yapılarda dış cephe görünümü kullanıcı ile birincil iletişimin ve etkileşimin gerçekleştiği yapı elemanıdır. Bu çalışmada istanbul ili tarihi yarımada bölgesinde bulunan cibali mahallesi bölge olarak tercih edilmiştir. Cibali mahallesi tarihi süreçte kabuk kimliği açısından değişimlere uğramış, mahalleyi oluşturan mimari yapılarda taşıyıcı sistem ve dış cephe görünümü olarak çeşitlilik içermektedir. Günümüzde cibali mahallesinde bulunanan mimari yapıların taşıyıcı sistem, dışcephe görünümleri ve kullanıcı tercihlerinin mahalle kapsamında incelenerek tespit edilmesi amaçlanmıştır. Cibali mahallesi inceleme bölgesi olarak seçilmiştir. Mahalle; Fatih ilçesinde yavuzsultanselim, zeyrek ve yavuzsinan mahallelerinin merkezinde haliçin batı kıyısında yer almakta olup kasımpaşa semti ile karşılıklı bir konumda bulunmaktadır. Bizans döneminin önemli bir yerleşkesi olan Cibali, Osmanlı döneminde de konaklama bölgesi olarak öncelikli tercih edilen alanlardan olmuştur. Bölge adını Osmanlı İmparatoru Fatih Sultan Mehmet hanı’ın 29 mayıs 1453 tarihinde İstanbulu fethi sırasında “Porta Puteae” veya “Porta del Pozzo” olarak adlandırılan kapıdan Bursa subaşısı Cebe Ali Bey’in istanbula girmesi ile Cibali adını almıştır. Tarihi süreçte İspanyol yahudileri, Bizans rumları ve Osmanlı türkleri ne ev sahipliği yapmış olan bölge faklı din ve milletlerin yaşamış olduğu kültürel bir miras bölgesidir. Farklı dönem yapılarının bulunduğu Cibali bölgesi kültürel zengiliğiyle araştırma bölgesi olarak belirlenmiş farklı cephe kaplamala malzemelerinin uygulandığı bir alan görülmüştür. İnceleme Cibali mahallesi kapsamında 756 adet yapı üzerinde olmuştur. Cibali mahallesi kapsamında 756 adet yapı üzerinde taşıyıcı sistemleri ve bu sistemlere entegre edilen dış kabukları incelenmiş ve fotoğraf olarak sunularak Ada kapsamında kullanılan malzemeler renk sınıflandırması yapılarak haritada işlenmiştir. Yapılan incelede toplam Cibali mahallesi’nde bulunan 47 ada içerindeki 756 yapı’nın taşıyıcı sistemi ve Dış cepheleri incelenmiştir. Bu inceleme kapsamında; 185 adet cephede ahşap, 10 adet cephede doğal taş, 2 adet cephede taş kaplama, 165 adet cephede çimento sıva, 260 adet cephede çimento sıva + boya, 4 adet cephede kompozit panel, 11 adet cephede tuğla, 117 adet cephede cam mozaik ve 1 adet cephede fayans kaplama uygulamaları görülmektedir Cibali mahallesi içerindeki 47 adanın dış cephe görünümü esas alınarak yapılan sınıflandırması mahalle kapsamında haritaya dönüştürülmüştür. Yapılan bu çalışma mahalle kapsamındaki cephe görünümüyle oluşmuş çeşitlilik ve farklılığı harita görünümünde bizlere sunmaktadır.