ORTAÖĞRETİM OKUL MÜDÜRLERİNİN ÖĞRETİMSEL LİDERLİK DAVRANIŞLARI İLE ÖĞRETMENLERİN ÖRGÜTSEL BAĞLILIĞI ARASINDAKİ İLİŞKİ

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ortaöğretim okul müdürlerinin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarının çeşitli değişkenler açısından ele alınması; müdürlerin öğretimsel liderlik davranışları ile öğretmenlerin örgütsel bağlılık algıları arasındaki ilişkinin incelenmesi ve öğretimsel liderlik davranışlarının örgütsel bağlılığı yordama durumunun test edilmesidir. Araştırma, tarama modelinin kullanıldığı betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın evrenini, 2014-2015 eğitim öğretim yılında İstanbul ili Avrupa yakası ilçelerinde bulunan resmi ortaöğretim okullarında görevli öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini; basit seçkisiz örneklem yöntemiyle seçilen 28 okuldan araştırmaya katılmayı kabul eden 441 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın verileri, Şişman (2012a) tarafından geliştirilen “Okul Müdürlerinin Öğretim Liderliği Davranışları Anketi” ve Balay (2000b)’ ın geliştirdiği “Örgütsel Bağlılık Ölçeği “ ile toplanmıştır. Verilerin analizinde SPSS 22.0 paket programı kullanılmıştır. Toplanan verilerin normal dağılıp dağılmadığı histogram, Q-Q grafikleri ile çarpıklık ve basıklık katsayıları ile test edilmiş ve normal dağılım koşulları sağlandığı için parametrik testlerden yararlanılmıştır. Verilerin analizinde betimsel istatistiklerden aritmetik ortalama, standart sapma, bağıl değişkenlik katsayısı; parametrik testlerden de bağımsız örneklemler T-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson moments çift yönlü korelasyon analizi kullanılmıştır. Öğretim liderliği davranışlarının örgütsel bağlılığı yordama durumu çoklu doğrusal regresyon analizi ile sınanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre okul müdürlerinin en sık okul amaçlarının belirlenmesi ve paylaşılması boyutundaki öğretim liderliği davranışlarını; en az ise öğretmenlerin desteklenmesi ve geliştirilmesi boyutundaki davranışları sergilediği anlaşılmıştır. Öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları “uyum” boyutunda az, “özdeşleşme” ve “içselleştirme” boyutlarında ise orta düzeyde bulunmuştur. Kıdem, branş, hizmet süresi, eğitim derecesi, mezun olunan okul ve okul türü değişkenleri öğretmenlerin okul müdürlerine ilişkin öğretimsel liderlik algılarında; kıdem, branş, mezun olunan okul ve okul türü değişkenlerinin ise öğretmenlerin örgütsel bağlılık algılarında ayırt edici bir etken olduğu görülmüştür. Öğretim liderliği davranışlarından “düzenli öğretim çevresi ve iklimi oluşturma” boyutunun, örgütsel bağlılığın “özdeşleşme” ve “içselleştirme” boyutlarını anlamlı düzeyde yordadığı görülmüştür.