İSTANBUL İLİNDE TÜKETİCİLERİN GIDA ETİKETİ KONUSUNDA BİLGİ DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Abstract

Araştırma, İstanbul ilindeki tüketicilerin gıda etiketlemesi konusunda bilgi, davranış ve düşünceleri ile bunlara bazı demografik farklılıkların etkisini belirlemek amacıyla planlanmıştır. Bu amaçla hazırlanan anket formları aracılığıyla N=578 (% 67,7 kadın, % 32,3 erkek) tüketici ile yüz yüze görüşme ve elektronik posta yoluyla bilgi alınmıştır. Araştırma sonucu tüketicilerin % 48,2’si gıda satın alırken fiyatı sıklıkla ve her zaman önemli bulmaktadır. Katılımcıların; % 74,7’si son kullanma tarihini ve sadece % 19,4’ü Bakanlık izin ve kayıt numarasını her zaman kontrol etmektedir. Gıda satın alırken tüketicilerin % 26,6’si içindekiler listesini ve % 23,4’ü besin değeri tablosunu her zaman okumaktadır. Tüketicilerin % 35,4’ü etikette yer alması gereken bilgileri çok iyi bildiğini; gıda katkılarını (E kodlarını) az (􀵈=2,17); besin değeri tablosunu, enerji değerini, şeker içeriği ve trans yağ ile ilgili beyanların ne olduğunu ise kısmen bildiğini (􀵈=2,80 – 3,34) belirtmiştir. Katılımcılar içindekiler listesini ara sıra (􀵈=2,55), besin değeri tablosu ve enerji değerini ise bazen okunabilir ve anlaşılabilir bulmaktadır (􀵈=2,78, 􀵈=3,34). Besin değerlerinin trafik işareti gibi renk kodlaması ile belirtilmesinin daha anlaşılır olacağını ifade eden tüketicilerin oranı %65,6’dır. Tüketicilerin % 43,8’i şeker içeriği, % 46,4’ü trans yağ ile ilgili beyanları güvenilir ve inandırıcı bulmamaktadır. Araştırmada kadınların gıda etiketlemesi konusunda erkeklerden daha bilgili ve duyarlı olduğu gözlenmektedir (P<0.05). En fazla etkinin ise eğitim seviyesi farklılığından olduğu ve eğitim seviyesi arttıkça tüketicilerin etiket bilgisi seviyesinin arttığı görülmektedir (P<0,05). Meslek değişkenine göre memur katılımcıların yanıtlarında daha yüksek ortalamaya sahip olduğu bulunmuştur (P<0,05). ≥41 Yaştaki tüketicilerin etiket bilgilerini daha az okunabilir, anlaşılabilir ve güvenilir, inandırıcı bulduğu belirlenmiştir (P<0,05).