SESLİ OKUMA USULLERİNİN 8. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN OKUDUĞUNU ANLAMA YETERLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ

Abstract

Okul sıralarında kazanılan okuma becerisi insan hayatındaki yerini ömür boyu korumaktadır. Bu sebepten dolayı okuduğunu anlama Türkçe eğitiminde öğrencilere kazandırılması gereken en önemli kazanımlardandır. Okuduğunu anlayan bireyler, eğitim hayatında daha başarılı olmakta, geleceklerini daha iyi inşa edebilmektedir. Eğitim hayatında liseye geçiş aşamasında olan 8.sınıflarda bu durum daha önemli bir hâl almaktadır. Öğrencilerin gidecekleri okulların belirlenmesinde Türkçe dersi ile diğer disiplinlerdeki okuduklarını anlama durumları da belirleyici olmaktadır. Eğitim ortamlarında okuduğunu anlama çalışmalarında sesli okumaya sıkça başvurulmaktadır. Sesli okuma usullerinin 8.sınıf öğrencilerinin okuduğunu anlama yeterlikleri üzerindeki etkisinin metin türlerine göre değişkenlik gösterip göstermediğinin incelendiği bu çalışma nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışmasının bütüncül çoklu durum deseni ile gerçekleştirilmiştir. Çalışmanın örneklemeni 2023-2024 eğitim-öğretim yılında İstanbul ili Küçükçekmece ilçesinde resmî bir ortaokulda öğrenim gören 8.sınıf öğrencileri oluşturmaktadır. Yapılan literatür taramasında okuma tür, yöntem ve tekniklerinin sınıflandırılmasında kavram kargaşasının olduğuna rastlanmıştır. Bu sebeple usul kelimesi tercih edilmiştir. Çalışmanın uygulama aşamasında öğrenciler tarafından bilinmemesi adına eski yıllarda kullanılan Türkçe ders kitaplarından 36 serbest okuma metni incelenmiştir. İncelenen ders kitaplarından bilgilendirici metin, şiir ve hikâye metinleri olmak üzere üç metin belirlenmiştir. Metinler akademik başarıları birbirine denk olan sınıflarda sesli okuma usulünün sabit kalması, birer hafta ara ile okunması kaydı ile seslendirilmiş olup hemen ardından araştırmacı tarafından uzman görüşleri doğrultusunda geliştirilen okuma anlama sınavları uygulanmıştır. Yapılan okuma anlama sınavlarının sonuçları SPSS-21 programı aracı ile analiz edilmiştir. Elde edilen bulgular betimlenerek vi metnin türü ve cinsiyete göre sınıflandırılmış olup son aşamada usullerin kıyaslanması ile 4 ana başlık altında verilmiştir. Çalışmanın sonuçlarına bakıldığında sınıf içerisinde kullanılan sesli okuma usullerinin belirlenmesinde gelişigüzel bir seçim yapmanın doğru olmadığı yargısına varılmıştır. Sesli okuma usullerinin kullanımı ve çeşitlendirilmesinin cinsiyet ve metin türlerinde okuduğunu anlama üzerinde etkili olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmada kullanılan usullerin okuduğunu anlama üzerindeki etkililik düzeyine göre sıralaması rastgele sesli okuma, belirlenen öğrencilerin metni sesli okuması, belirlenen öğrencinin sesli okuması ve öğretmenin örnek okuması şeklinde belirlenmiştir