İSTANBUL İLİNDE LİSE ÖĞRENCİLERİNDE BESLENME KALİTESİNİN SAĞLIKLI YEME İNDEKSİ YÖNTEMİ İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Abstract

Adolesan dönem vücudun geliĢiminde önemli bir evredir. Bu dönemde sağlıklı beslenme alıĢkanlıkları edinmek, ilerleyen yaĢlarda obezite ve kronik hastalık riskini azaltabilir. Bu çalıĢmanın amacı 15-17 yaĢ aralığındaki lise öğrencilerinin Sağlıklı Yeme Ġndeksi (SYĠ) ile beslenme kalitelerini değerlendirmektir. ÇalıĢma, Ġstanbul'un Pendik ilçesinde bulunan bir lisede yapılmıĢtır. 15-17 yaĢ aralığında eğitim gören 104 öğrenci ile gerçekleĢtirilmiĢtir. Katılımcılara, Genel Özellikler, Fiziksel Aktivite Bilgileri, Besin Tüketim Sıklığı ve 24 Saatlik Besin Tüketim Kaydı baĢlıklı anket formundaki sorular yönlendirilmiĢtir. Bireylerin besin tüketim kaydı BEBĠS 9 programı ile analiz edilmiĢ ve Sağlıklı Yeme Ġndeksi-2015 (SYĠ-2015) ile hesaplanmıĢtır. Tüm istatistiksel analizler Statistical Package for Social Sciences for Windows (SPSS) 22.0 istatistik paket programında değerlendirilmiĢtir. AraĢtırmaya alınan öğrencilerin Beden Kitle Ġndeksi (BKĠ) değerlerine göre %18.3‟ü fazla kilolu, %6.7‟si obez olarak belirlenmiĢtir. Öğrencilerin %45.2‟si düzenli olarak fiziksel aktivite yaptığını ifade etmiĢtir. Düzenli olarak fiziksel aktivite yapan erkek öğrencilerin oranı kız öğrencilerden anlamlı olarak yüksektir. Öğrencilerin SYĠ 2015 puan ortalaması 35.79±10.62‟dir. Kız öğrencilerin SYĠ-2015 puan ortalaması 37.42±11.75, erkek öğrencilerin SYĠ-2015 puan ortalaması ise 34.78±9.82‟dir. Beden Kütle Ġndeksi (BKĠ) sınıflandırmasına göre fazla kilolu ve obez olarak sınıflandırılan öğrencilerin SYĠ-2015 puan ortalaması sırasıyla 32.73±9.46 ve 30.35±8.07‟dir. Ġyi diyet kalitesine sahip öğrenci bulunmamaktadır. Öğrencilerin %93.3‟ü kötü diyet kalitesine sahiptir. Kız öğrencilerde kötü diyet kalitesine sahip olan öğrencilerin oranı %90.0 iken bu oran erkek öğrencilerde %95.3‟tür. “Genellikle hangi lokanta türünü tercih edersiniz?” sorusu sorulmuĢ ve öğrencilerin %63.5'i fast-food yanıtını vermiĢtir. iv Lise öğrencileri arasında yapılan Sağlıklı Yeme Ġndeksi-2015 çalıĢmaları, gençlerin dengesiz beslendiğini, beslenme bilincinin zayıf olduğunu ve fiziksel aktivite düzeylerinin düĢük olduğunu ortaya koymaktadır. AraĢtırmalar, gençlerin beyaz ekmek tercihi, sodyum, rafine tahıllar ve yetersiz sebze-meyve alımının kötü beslenmeye neden olduğunu göstermektedir. Ayrıca, öğrencilerin okul çıkıĢında fast food tüketimi ve kantinlerden tükettikleri yiyeceklerin sağlıklı beslenme indeksini düĢürdüğü belirlenmiĢtir. Bu nedenle, kantinlerde sağlıklı seçeneklerin sunulması gençlerin sağlıklı alıĢkanlıklar kazanması için önemlidir