İŞLETMELERDE MOBBİNGİN ÇALIŞANLARIN İŞ MOTİVASYONU VE YARATICI KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ: BUNA YÖNELİK BİR ARAŞTIRMA

Abstract

İşletmeler, yoğun bir rekabet ortamı içerisinde varlıklarını sürdürebilmek ve hedeflerine ulaşıp başarılı olabilmek için sahip oldukları insan kaynağını etkili bir şekilde yönetmek durumundadır. İş motivasyonu yüksek ve yaratıcı kişilik özelliklerine sahip bir çalışan kadrosu, işletmeye sürdürülebilir bir rekabet avantajı kazandırabilir. Ancak, işyerinde görülen mobbing davranışları iş motivasyonu ve yaratıcılık üzerinde olumsuz etkilere yol açabilecek faktörlerin başında gelmektedir. Mobbing, çalışanlar arasındaki ilişkileri bozabilir, çalışanların fiziksel ve psikolojik sağlığını etkileyebilir ve iş ortamını olumsuz bir atmosfere sürükleyebilir. Bu olumsuz etkiler ise iş motivasyonunu düşürebilir ve yaratıcılığı kısıtlayabilir. Bu nedenle, mobbing davranışlarının fark edilmesi ve ortadan kaldırılması ile beraber iş motivasyonunu artırmak ve yaratıcı potansiyeli desteklemek, işletmelerin başarısı için kritik bir öneme sahiptir. Bu araştırmanın amacı, işletmelerde mobbingin çalışanların iş motivasyonu ve yaratıcı kişilik özelliklerine olan etkisini incelemektir. Araştırmanın örneklemini, Bakırköy’de faaliyet gösteren kamu ve özel sektör şirketlerde çalışan 311 kişi oluşturmaktadır. Veri toplamı aracı olarak kişisel bilgi formu, işyerinde psikolojik taciz ölçeği, iş motivasyonu ölçeği ve yaratıcı kişilik özellikleri ölçeği kullanılmıştır. Anket yöntemi ile toplanan veriler SPSS 22.0 programında analiz edilmiştir. Verilerin dağılımı için ortalama ve standart sapma kullanılmış olup normal dağılıma uyumu çarpıklık basıklık katsayısı ile değerlendirilmiştir. T-testi ve ANOVA ile ortalamalar karşılaştırılmış, pearson korelasyon testi ile değişkenler arasındaki ilişki incelenmiştir. Bağımlı ve bağımsız değişkenler arasındaki etkiyi değerlendirmek için ise regresyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda; istatistiksel anlamlılık düzeyi 0,05 olarak belirlenmiştir. İşyerinde psikolojik taciz, iş motivasyonu, yaratıcı kişilik özellikleri ile alt boyutlarının bazı demografik özelliklere göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Bununla beraber, işyerinde psikolojik taciz arttıkça çalışanların iş motivasyonun düştüğü fakat aksine yaratıcı

kişilik özelliklerinin ise arttığı görülmüştür. İşyerinde psikolojik taciz, iş motivasyonu ve yaratıcı kişilik özellikleri üzerinde anlamlı bir etkiye sahiptir