SAĞLIK ÇALIŞANLARINDA MUTLULUK KORKUSUNUN KİŞİLİK ÖZELLİKLERİ, KENDİNİ SABOTAJ VE ALEKSİTİMİ İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmada sağlık çalışanlarında mutluluk korkusunun kişilik özellikleri, kendini sabotaj ve aleksitimi ile ilişkisinin incelenmesi amaçlanmaktadır. Çalışmanın örneklem grubunu Ankara ilinde yer alan özel ve devlet hastanelerinde çalışan yaşları 21 ile 63 arasında değişen 332’si kadın, 74’ü erkek olmak üzere toplam 406 sağlık çalışanı oluşturmaktadır. İlişkisel tarama modelinin kullanıldığı bu çalışma nicel bir araştırmadır. Araştırmada veriler toplanmadan önce katılımcılara araştırma hakkında bilgi verilmiş ve araştırmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden kişilerden sözlü ve yazılı onam alınmıştır. Araştırmada veri toplama araçları olarak ‘‘Demografik Bilgi Formu’’, ‘‘Mutluluk Korkusu Ölçeği’’, ‘‘Hızlı Büyük Beşli Kişilik Testi’’, ‘‘Kendini Sabotaj Ölçeği’’ ve ‘‘Toronto Aleksitimi Ölçeği’’ kullanılmıştır. Araştırmada verilerin analizleri SPSS 27.0 programı kullanılarak yapılmıştır. Pearson Korelasyon analizi ile değişkenler arasındaki ilişki düzeyi ve yönü incelenmiştir. T-Testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) yapılarak sosyodemografik değişkenlere göre ölçeklerin farklılaşıp farklılaşmadığı analiz edilmiştir. Gruplar arasındaki farklılığı anlayabilmek için Post-Hoc testi yapılmıştır. Bağımsız değişkenlerin bağımlı değişkenler üzerinde yordayıcı etkisini anlamak için regresyon analizi yapılmıştır. Araştırmadan elde edilen bulgular incelendiğinde mutluluk korkusu ile beş faktör kişilik özellikleri içerisinde bulunan dışa dönüklük ve duygusal denge kişilik boyutları arasında negatif bir ilişki bulgulanmıştır. Mutluluk korkusu ile kendini sabotaj ve aleksitimi değişkenleri arasında pozitif yönlü bir ilişki bulgulanmıştır. Beş faktör kişilik özellikleri ile kendini sabotaj ve aleksitimi arasında negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Kendini sabotaj ile aleksitimi arasında pozitif yönde bir ilişki bulgulanmıştır. Yapılan regresyon analizinde aleksitimi bağımsız değişkeninin mutluluk korkusunu anlamlı düzeyde yordadığı ve varyansın %15’ini açıkladığı sonucuna ulaşılmıştır. Yine regresyon viii analizi sonuçları duygusal denge kişilik özelliğinin mutluluk korkusunun anlamlı bir yordayıcısı olduğunu, dışa dönüklük kişilik özelliğinin ise anlamlı bir yordayıcı olmadığını göstermektedir. Bu iki kişilik özelliğinin mutluluk korkusundaki varyansın %6’sını açıkladığı ortaya konulmuştur. Kendini sabotaj ve yaş değişkeninin ise mutluluk korkusundaki varyansa bir katkısının olmadığı ve toplamda bu beş değişkenin varyansın %21’ini açıkladığı sonucuna varılmıştır.