1990 SONRASI TÜRKĠYE’DE SEÇĠM KAMPANYALARINA YÖNELĠK GRAFĠK TASARIM ÜRÜNLERĠNĠN YENĠ MEDYA ORTAMLARINDAKĠ GELĠġĠMĠ

Abstract

Türkiye, çok partili hayata girdiği yıldan bugüne 77 yıllık seçim tarihine sahiptir. Seçimler demokrasinin bir tecellisi olarak her dönem gerçekleĢtirilmiĢtir. Seçim kampanyaları da bu doğrultuda gerçekleĢtiği dönemlerin teknolojik altyapınsa paralel olarak Ģekillenmektedir. 2000‘li yıllara kadar süregelen dönemlerde seçimlerde kullanılan grafik tasarım ürünleri basılı tekniklerle oluĢturulmaktadır. Bugün bu ürünler dijital devrim sonrası adını geleneksel seçim kampanya ürünleri olarak tabir ettiğimiz afiĢ/poster, açık hava reklamları, basın ilanları broĢürler vs. olarak anılmaktadır. Dijital devrim ile ona bağlı olarak geliĢen tüm ürünler geleneksel ürünlerin bir parçası değil aksine yeni bir iletiĢim Ģekli olarak ortaya konmaktadır. 2000 sonrası gerçekleĢen dijital devrim beraberinde yeni iletiĢim yöntemleri getirmektedir. Yeni medya olarak tanıdığımız bu mecra seçim kampanyalarına yeni ürünler ortaya koymaktadır. Bu mecrada afiĢler/ilanlar paylaĢım görsellerine, televizyon reklamları, tematik kısa paylaĢım videolarına, grafik tasarımlar, hareketli grafik tasarımlara dönüĢerek dinamik, etkileĢimli ve hızlı bir iletiĢim aracına dönüĢmektedir. Ġlk olarak e-posta ve web siteleriyle baĢlayan bugün sosyal medya uygulamalarıyla çepeçevre etrafımızı kuĢatan bu iletiĢim sisteminden seçim kampanyaları da etkilenmektedir. Buradan hareketle bu çalıĢmada geleneksel yöntemlerle üretilen seçim kampanya ürünlerinin yeni medya ortamlarındaki geliĢimi araĢtırılmaktadır. AraĢtırma seçim kampanyalarının ilk olarak reklam ajansları tarafından ele alındığı 1991 genel seçimlerinden 2019 yerel seçimlerine kadar geçen süreçte gerçekleĢen seçim kampanyalarını ele alınmaktadır. Bu kampanyalardaki görseller betimlenirken yeni medya ortamlarındaki dönüĢümü de hem görsel hem de ürün olarak çözümlenmektedir. AraĢtırma sonuçlarına göre; kısıtlı mecralar 1990- 2000 yılları arasında oluĢturulmuĢ tüm ilanlarda yoğun mesaj kaygısı sebebiyle zengin metin içerikleriyle dolu tasarımlar ortaya çıkmasına sebep olmaktadır. 2000- vi 2010 yılları arasında ise web siteleri ve henüz yeni ortaya çıkan sosyal medya uygulamaları kampanyaların birer parçası olmaktadır. Özellikle web siteleri bu dönem seçim kampanyalarının önemli bir ayağını oluĢturmaktadır. Tasarımlar artan mecralarla birlikte sadeleĢmiĢ ve daha net söylemlerle oluĢturulmuĢtur. Ġlanlardaki karmaĢık görsel yaklaĢım gitgide sadeleĢmekte ve imaj ön plana çıkmaktadır. 2010 sonrası ise artan sosyal medya kullanımı ile birlikte partiler, yeni medya siyaset kurumu için önemli bir alan oluĢturmaktadır. Kampanyalar geleneksel yöntemlerle geliĢtirilerek yeni medya mecralarında paylaĢılmaktadır. Üretilen tasarımlar yeni mecralarda kısmen farklılaĢarak kampanya kimliğinden kopmamaktadır. Dijital kampanya çalıĢmaları açısından son üç seçimde sadece etkili örnekler ortaya koyulmaktadır.