ÖRGÜT KÜLTÜRÜ VE ÖĞRETMENLERĠN EPĠSTEMOLOJĠK ĠNANÇLARININ ÖĞRENCĠ BAġARISINA ETKĠSĠ

Abstract

Bu araĢtırma, örgüt kültürü, öğretmenlerin epistemolojik inançları ve öğrencilerin akademik baĢarıları arasında anlamlı bir iliĢki olup olmadığını ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu amaçla, nicel araĢtırma yöntemlerinden iliĢkisel tarama modeli tercih edilmiĢtir. AraĢtırmanın evrenini, Ġstanbul ili AtaĢehir ilçesinde 2022-2023 yılında devlet okullarında görev yapan Ortaokul öğretmenleri oluĢturmaktadır. Örneklemin belirlenmesinde basit rastlantısal örnekleme yöntemi kullanılmıĢtır. Süreçte öncelikle AtaĢehir ilçesinde bulunan ortaokullardan 14 tanesi rastlantısal olarak seçilmiĢ, sonrasında ise bu okullarda çalıĢmakta olan ve araĢtırmaya katılmaya gönüllü olan öğretmenlere ölçekler yüz yüze veya online olarak uygulanmıĢtır. Örgüt kültürünü belirlemek amacıyla ġahin (2010) tarafından geliĢtirilen Okul Kültürü Envanteri ve öğretmenlerin epistemolojik inançlarını belirlemek amacıyla ise Aypay (2011) tarafından Türkçeye uyarlanmıĢ olan Epistemolojik Ġnançlar Ölçeği (EĠÖ)’nden yararlanılmıĢtır. Okullara göre öğrenci baĢarısını belirlemek amacı ile 2021-2022 eğitim öğretim yılında LGS puanına göre merkezi yerleĢtirme ile öğrenci alan liselere yerleĢmeye hak kazanan öğrenci sayıları baz alınmıĢtır. AraĢtırma sonucunda öğretmenlerin okullarının kültürünü olumlu algıladıkları görülmüĢtür. Epistemolojik inançlar ölçeğinin alt boyutlarına bakıldığında öğretmenlerin öğrenme süreci/uzmanlık bilgisine Ģüphe alt boyutuna ve öğrenme çabası alt boyutuna katıldıkları görülmüĢtür. DoğuĢtan/sabit yetenek ve bilginin kesinliği alt boyutlarına verdikleri puanlar ise kararsız olduklarını göstermektedir. Öğrenci baĢarısı, okul kültürü ve öğretmenlerin epistemolojik inançları arasındaki iliĢki incelendiğinde öğrenci baĢarısının okul kültürü envanterinin okul liderliği alt boyutu ile pozitif yönde düĢük düzeyde anlamlı iliĢkiye sahip olduğu, okul kültürünün diğer alt boyutları ve epistemolojik inançlarla anlamlı iliĢkisinin olmadığı görülmüĢtür. Öncelikle okul kültürünün öğrenci baĢarısını ne düzeyde iv etkilediğini belirlemek için regresyon analizi yapılmıĢ ve yapılan regresyon analizi sonucunda okul kültürünün öğretmenlerin epistemolojik inançları üzerindeki etkisinin anlamlı olduğu görülmüĢtür. Ayrıca okul kültürü ve öğretmenlerin epistemolojik inançlarının, okul baĢarısı üzerindeki etkisinin de anlamlı görülmüĢtür. Bu iki değiĢkenden hangisinin etkisinin anlamlı olduğunu değerlendirmek için β katsayıları ve regresyon katsayısının anlamlılığına iliĢkin t testi yapılmıĢ ve okul kültürünün öğrenci baĢarısı üzerindeki etkisinin anlamlı olmadığı, öğretmenlerin epistemolojik inançlarının etkisinin ise anlamlı olduğu görülmüĢtür. Ġkinci aĢamada modele öğretmenler tarafından algılanan sosyo ekonomik düzey değiĢkeni dahil edilmiĢtir. Sosyo- ekonomik düzey de eklendikten sonra üç değiĢkenin okul baĢarısı üzerindeki etkisi birlikte incelenmiĢ, bu üç değiĢkenden sadece algılanan sosyo-ekonomik düzeyin etkisinin anlamlı olduğu görülmüĢtür. Bu durum, algılanan sosyo-ekonomik düzey değiĢkeni dahil edildiğinde diğer değiĢkenlerin etkisinin istatistiksel olarak anlamsız hale geldiğini göstermektedir.