FRANCHİSE SÖZLEŞMESİ VE UYGULAMADAKİ ÖNEMİ

Abstract

Ekonomik ve coğrafi verilere göre oluşan jeopolitik bilimi ülkemiz açısından oldukça büyük bir değere sahiptir. Türkiye, dünyanın en önemli petrol rezervlerinin bulunduğu Orta Doğu ve Hazar Havzası ile başlıca deniz taşımacılığı kavşağı konumunda bulunan Akdeniz Havzası içerisinde yer almakla birlikte Karadeniz Havzası, boğazlar, Balkanlar, Kafkasya ve Orta Asya’nın oluşturduğu coğrafi bölgenin merkezinde konumlanmıştır. Ülkemiz, adeta medeniyetler arası köprü niteliğine sahip olan bu konumu neticesinde birçok markanın pazarlama gücünün test ettiği cazip bir adres halinde gelmiştir. Bu sebeple; Türkiye, dünya standartlarında geçerlilik kazanmış ve uluslararası boyutta mal ve hizmet sağlama kapasitesi bulunan markaların; yeni pazarlara açılabilmek ve büyümek için tercih ettiği sayısız franchise sözleşmesine ev sahipliği yapmaktadır. Türkçe bir karşılığı bulunmayan ‘Franchise’ kelimesi yüksek derece yargı kararlarında ve öğretide ‘imtiyaz’ kelimesi ile anlamlandırılmıştır. İmtiyaz kelimesi, franchise verenin, franchise alana sunduğu franchise sistemine entegre olma, markanın maddi ve gayri maddi değerlerini kullanma ve sözleşme konusu mal ve/veya hizmetin pazarlama boyutundaki ayrıcalığını ifade eder. Franchise veren ve franchise alan sıfatında iki farklı tarafın bulunduğu franchise sözleşmeleri, süreklilik unsuruna sahip bir çerçeve sözleşmedir. Franchise sözleşmesinde, taraflar arasında karşılıklı bir şekilde hak ve borçlar mevcuttur, bir tarafın borç konusu diğer tarafın hakkının kaynağıdır. Franchise sistemi; franchise verenin, sözleşme öncesi franchise alana karşı aydınlatma yükümlülüğü ile başlamakla, franchise sisteminin gayri maddi sonuçlarının franchise veren nezdinde doğmasını sağlamak ve franchise alan nezdinde patent hakkı, marka hakkı, ticaret ünvanı, işletme adı, mal ve/veya hizmetlerin tanıtıcı unsurlarının sunumu şeklinde devam etmektedir. v Franchise sözleşmesinde; franchise verenin yükümlülükleri karşısında ise franchise alanın franchise verene ücret ödeme, sözleşme konusu mal ve/veya hizmetin sürümünü artırma gayesi ve franchise verenin menfaatlerini korumak ile sadakat yükümlülüğü şeklinde başlıca örneklendirebileceğimiz borçları mevcuttur.