HAFĠF DÜZEY OTĠZM SPEKTRUM BOZUKLUĞU OLAN ÇOCUKLARIN DĠKOTĠK DĠNLEME BECERĠLERĠNĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ

Abstract

Otizm, tipik olarak bireyden bireye farklılık gösteren çeĢitli semptomlarla ortaya çıkan karmaĢık bir geliĢimsel bozukluktur. Bu bozukluk, sosyal temas ve iletiĢim becerilerinde kısıtlamalarla, sınırlı ve tekrarlayıcı davranıĢlarla karakterizedir. Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal etkileĢim ve iletiĢimdeki bozukluklarla tanımlansa da OSB teĢhisi konan bireylerde iĢitsel uyaranlara anormal davranıĢlar gözlenmiĢtir. Bu bireylerdeki duyusal iĢleme güçlükleri, iĢitsel alan dahil olmak üzere hemen hemen bütün duyuları etkilemektedir. Bu algısal bozulmalar OSB „de önemli bir tanı bulgusu olarak kabul edilir ve özellikle konuĢma ve iletiĢim olmak üzere daha yüksek dereceli iĢlevler için yapı taĢlarını oluĢturur. OSB' li bireyler, algısal rahatsızlıklardan ve bu durumla iliĢkili iletiĢimsel yeteneklerdeki zorluklardan dolayı iĢitsel yeteneklerinde değiĢiklikler gösterebilirler. Bunlar, merkezi iĢitsel sinir sisteminde akustik bilgiyi iĢleme performansının düĢük olmasıyla sonuçlanabilir, yani merkezi iĢitsel iĢlemede bir bozulmaya neden olabilir. ĠletiĢim ve dil bozukluğu OSB „lerin temel semptomlarından biridir. Uygun dil geliĢimi için iĢitsel yolun periferik kısmından merkezi kısmın bütünlüğüne duyulan ihtiyaç göz önüne alındığında, bu yoldaki değiĢiklikler hem dil ediniminde hem de iĢlevsel kullanımında hasara neden olmuĢtur. Yapılan araĢtırmalarda OSB‟ li bireylerde iĢitsel bilgilere ve özellikle konuĢmaya yönelimin azaldığı gözlenmiĢtir. Limbik sistemdeki hipokampusun ise otistik bireylerde olgunlaĢmadığı tespit edilmiĢtir. Hipokampus duyusal girdinin yanı sıra öğrenme ve hafızadan sorumludur. ĠĢitsel bilgiler hipokampusta iĢlendiği için OSB „li bireylerde bilgi uzun süreli belleğe aktarılmamaktadır. Hemisferler arasında iĢitsel bilgilerin iletimini doğrudan etkileyen corpus callosum, OSB‟ li bireylerde iĢlevsel yetersizliğe sahiptir. Bu nedenle otizmli bireylerde dikotik dinleme becerilerinde düĢüĢ olabileceği düĢünülmektedir. Bu çalıĢma Hafif Düzey Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip v çocuklarda dikotik kelime mobil test aracılığıyla iĢitsel sistemde sağ kulak avantajının araĢtırılması ve normal geliĢim gösteren grup ile karĢılaĢtırılması amaçlanmıĢtır. ÇalıĢmaya 8-12 yaĢları arasında Hafif düzey Otizm Spektrum Bozukluğuna sahip 30 çocuk ve 8-12 yaĢları arasında normal geliĢim gösteren 30 çocuk olmak üzere toplam 60 birey dahil edilmiĢtir. Dahil edilme kriterlerine uyan her bir katılımcıya kulaklık takılarak mobil uygulama üzerinden dikotik kelime testi gerçekleĢtirilmiĢtir. Elde edilen sonuçlar skor olarak belirtilmiĢ olup analiz edilmiĢtir. 8-12 yaĢ aralığına sahip Hafif düzey otizm spektrum bozukluğuna sahip grupta YönlendirilmiĢ Sol Kulak Ortalaması %2,40, YönlendirilmiĢ Sağ Kulak Ortalaması %5,20 YönlendirilmemiĢ Sol Kulak Ortalaması %2,43, YönlendirilmemiĢ Sağ Kulak Ortalaması %2,63 olarak elde edilmiĢtir. 8-12 yaĢ aralığına sahip normal geliĢim gösteren grupta YönlendirilmiĢ Sol Kulak Ortalaması %5,30 YönlendirilmiĢ Sağ Kulak Ortalaması %7,40, YönlendirilmemiĢ Sol Kulak Ortalaması %8,76 YönlendirilmemiĢ Sağ Kulak Ortalaması %9,26 olarak elde edilmiĢtir. Dikotik Kelime mobil test sonucunda Hafif düzey OSB „li grupta yönlendirilmiĢ ve yönlendirilmemiĢ koĢulda sağ kulak avantajı gözlenmiĢtir. Literatürle uyumlu olarak normal geliĢim gösteren grubun yönlendirilmiĢ ve yönlendirilmemiĢ sağ ve sol kulak skorları hafif düzey OSB „li grubun sonucuna göre yüksek elde edilmiĢ olup iki grup arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuştur