ERGENLERDE SOSYAL MEDYA BAĞIMLILIĞI İLE ANNELERİNİN BAĞLANMA KAPASİTESİ VE EBEVEYN KAPSAYICI İŞLEVLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Bu araştırmada, 11-14 yaş aralığındaki ergenlerin sosyal medya bağımlılığı göstermesi ile annelerinin bağlanma kapasitesi ve ebeveyn kapsayıcı işlevleri arasındaki ilişkinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmanın örneklemini, İstanbul ilinde ortaokul ve lise 9. sınıf eğitimine devam eden, yaş aralığı 11-14 arasında değişen, 70 kadın ve 56 erkek olmak üzere toplam 126 ergen birey ile onların yaş aralığı 30-61 arasında değişen anneleri oluşturmuştur. Araştırmanın verilerini elde etmek amacıyla ergen bireylere Ergenler için Sosyal Medya Bağımlılığı Ölçeği (ESMBÖ), Güçler ve Güçlükler Anketi (GGA) uygulanmış; annelere ise Yakın İlişkilerde Yaşantılar Envanteri–II (YIYE-II), Ebeveyn Çocuk Kapsayıcı İşlevler Ölçeği (KİO) uygulanmış ve bilgi formlarıyla demografik bilgiler alınmıştır. İlişkisel tarama modeli kullanılarak yapılan bu araştırmanın sonuçlarına göre; ESMBÖ toplam puanı ile GGA alt boyut puanları arasında zayıf-orta düzeyde korelasyonlar bulunmuştur. ESMBÖ ile GGA toplam puanı arasında orta-iyi düzeyde korelasyon mevcuttur. Annelerin “Endişe-Ayrılığa Hassasiyet” alt boyut puanı ile ergenlerin “Duygusal Sorunlar” alt boyut puanı arasında, annelerin “Kapsanamayan İlişki” ve “Katı-Kuralcı İlişki” alt boyut puanları ile ergenlerin “Dikkat Eksikliği Hiperaktivite” alt boyut puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı korelasyonlar elde edilmiştir. Annelerin “Kaçınma” ve çocukların “Duygusal Sorunlar” alt boyut puanları arasındaki korelasyon istatistiksel olarak anlamlıdır. Lojistik regresyon analizi sonuçları incelendiğinde; anne “Kapsanamayan İlişki” puanının artmasıyla çocuğunun “Dikkat Eksikliği-Hiperaktivite” alt boyut puanın arttığı bulunmuştur. Kadın ergenlerde erkek ergenlere göre “Duygusal Sorunlar” alt boyut puanının ortanca değer ve üzerinde olma olasılığı daha fazladır. Ergenlik döneminde

karşılaşılan problemlerin değerlendirilmesinde, annelerin kapsayıcı işlevlerinin ve bağlanma kapasitelerinin anlaşılmasının ve göz önünde bulundurulmasının yapılan müdahalelerin verimliliğini arttıracağı düşünülmektedir