60-72 AYLIK ÇOCUKLARIN AHLAKİ YARGI DÜZEYLERİ İLE PROSOSYAL DAVRANIŞLARI ARASINDAKİ İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Araştırma okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 60-72 aylık çocukların ahlaki yargı düzeyleri ile prososyal davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu 2019-2020 Eğitim-Öğretim yılı bahar döneminde İstanbul ili Maltepe ilçesinde Milli Eğitim Bakanlığına bağlı resmi ve özel okul öncesi eğitim kurumlarına ve ilkokul bünyesindeki anasınıflarına devam eden 60- 72 aylık 98 ( 52 kız, 46 erkek) okul öncesi çocuk oluşturmuştur. Örneklem grubu basit rastgele örneklemi ile seçilmiştir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden olan ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Çalışmanın amacı doğrultusunda veri toplamak için “Kişisel Bilgi Formu”, “Ahlaki Yargı Ölçeği”, “Çocuk Prososyallik Ölçeği (Öğretmen Formu)” kullanılmıştır. Araştırmanın alt amaçlarında, 60-72 aylık çocukların ahlaki yargı düzeyleri ve prososyal davranışlarında belirlenen demografik değişkenlere göre anlamlı düzeyde bir farklılaşmanın olup olmadığını belirlemek için yapılan bu araştırmada nedensel karşılaştırma yapılmıştır. Cinsiyet, yaş, kardeşinin olma durumu, anne ve babanın eğitim durumu demografik değişkenlerine ilişkin betimleyici analizlere tablolarda yer verilmiştir. Verilerin dağılımının normal olup olmadığını belirlemek için Kolmogorov-Smirnov testi yapılmış ve veri grubunun normal dağılım göstermediği görülmüştür. Normal dağılımın olmadığı veri gruplarında non-parametrik analizler tercih edilmektedir. Ahlaki Yargı Ölçeğine (AYÖ) ve Çocuk Prososyallik Ölçeği’ne (ÇPÖ) ilişkin betimsel istatistikler, cinsiyet, yaş ve daha önce okul öncesi eğitim alma durumu değişkenlerine ilişkin Mann Whitney U Testi, kardeş sayısı, ailede kaçıncı çocuk olma durumu, anne ve baba öğrenim durumu değişkenlerine ilişkin Kruskal Walli H Testi, Ahlaki Yargı Ölçeği (AYÖ) ile Çocuk Prososyallik Ölçeği (ÇPÖ) arasında anlamlı bir ilişkinin olup olmadığını belirlemek amacıyla Sperman Brown Sıra Farkları Korelasyon katsayısı analizi yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda 60-72 aylık okul öncesine devam eden çocukların ahlaki yargı ve prososyal davranış puanlarının “yüksek” düzeyde olduğu ortaya çıkmıştır. Ayrıca ahlaki yargı, ikilem, kültürel paylaşım, kasti kaza, sosyal yardımlaşma, aile kuralı ile prososyal davranış arasında anlamlı düzeyde bir ilişkinin olmadığı görülmektedir. Ahlaki yargı ile kültürel paylaşım, kasti kaza ve sosyal yardımlaşma arasında pozitif yönlü anlamlı bir ilişkinin olduğu belirlenmiştir.