GENİŞLEMİŞ SPEKTRUMLU BETA-LAKTAMAZ (GSBL) ÜRETEN ENTEROBACTERIACEAE TÜRLERİNİN SÜTLERDEKİ PREVELANSI VE ANTİBİYOTİK DİRENÇLİLİK DURUMLARININ İNCELENMESİ

Abstract

Genişlemiş spektrumlu beta-laktamazlar (GSBL) penisilin, sefalosporin ve monobaktamlar gibi beta laktam antibiyotikleri hidrolize edebilme yeteğine sahip enzimlerdir. Özellikle GSBL üreten Gram negatif enterobakterilerin hayvansal gıdalardaki artan yayılımı gıda güvenliği ve halk sağlığı açısından Dünya genelinde önemli bir sorun haline gelmiştir. Bu çalışma İstanbul ili ve çevre bölgelerden toplanan 135 adet çiğ süt örneğinde GSBL-üreten Enterobacteriaceae familyası üyesi bakterilerin varlıklarını araştırmak amaçlanmıştır. Örnekler sırasıyla Enterobacteriaceae zenginleştirme buyyonda ön zenginleştirme işlemine alınmış ve devamında kromojen GSBL selektif agar üzerine sürme yöntemle ekim yapılmıştır. İnkübasyon sonunda selektif besiyerinden gelişen GSBL şüpheli izolatlar Trypton Soy agarda subkültür edilerek saflaştırılmıştır. Saflaştırılan kolonilere oksidaz testi uygulanmış ve oksidaz negatif sonuç veren izolatlar ütle Spektrometeresi (Vitek® MS, bio Meriux) ile tiplendirilmişlerdir. Tiplendirmesi yapılmış GSBL şüpheli enterobakterler seftazidim (CAZ), sefotaksim (CTX) ve sefpodoksim (CPD) antibiyotik diskleri kullanılarak GSBL varlığı bakımından taranmışlardır. GSBL şüpheli izolatların doğrulaması klavulanik asit (CV) içeren türdeş diskler kullanılarak yapılmıştır. esin GSBL şüpheli türlerin konfirmasyonu ve İ değeri tayini erlin Micronaut-S beta-lactamase VII kiti prosedürü takip edilerek sıvı mikrodilüsyon yöntemiyle gerçekleştirilmiş, okulamalar multiscan spektrometre ile alınmış ve okuma sonuçları otomatik olarak bir yazılım tarafından değerlendirilmiştir. GSBL tarama ve doğrulama testlerinin tümü Clinical and Laboratory Standarts Institute (2013) talimatları takip edilerek uygulanmıştır. İncelenen çiğ süt örneklerinden toplam 40 adet GSBL şüpheli Enterobacteriaceae izolatları elde edilmiştir. GSBL konfirmasyonu testi sonucu bu izolatların 29 adeti kesin GSBL pozitif olarak tespit edilmiştir. En baskın GSBL-üreten fenotip E. coli (%79,4) olarak belirlenirken, bunu E. cloacae (%10,3) ve C. braakii (%10,3) izlemiştir. Elde edilen bulgulara göre; çiğ süt örneklerinde GSBL-üreten Enterobacteriaceae türlerinin varlıkları tespit edilmiş olup, halk sağlığı açısından potansiyel risk oluşturdukları sonucuna varılmıştır. Son yıllarda antibiyotiklere dirençli bakterilerin görülme sıklıklarındaki artış sebebiyle bilinçli antibiyotik kullanımı politikalarının yaygınlaştırılması ve GSBL-üreten enterobakterilerin gıda güvenliği gösterge parametere olarak kodekslere konulması gerekmektedir.