Abstract:
Bu çalışma, özel bir Beslenme ve Diyet Danışmanlık Merkezine başvuran ve en
az iki ay düzenli beslenme danışmanlığı alan 18-65 yaş aralığındaki bireylerin yeme
davranışını ve yeme tutumunu saptamak amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmaya 357’si
kadın, 52’si erkek toplam 399 birey dahil edilmiştir. Genel bilgiler, sağlık bilgileri,
beslenme durumu bilgilerinin irdelendiği, Yeme Farkındalık Faktörü (YFÖ-30) ve
Yeme Tutum Testi (YTT-40) ölçeklerinin de içinde bulunduğu bir anket formu
uygulanmıştır. Uygulama sonucunda yeme farkındalığı ölçeği puanları ile yeme tutum
testi puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir
ilişki saptanmıştır (r:-0,21; p<0,05). Disinhibisyon puanları ile BKİ ve yağ ağırlığı
puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
saptanmıştır (Sırasıyla r:-0,15 r:-0,16; p<0,05). Duygusal yeme puanları ile BKİ ve
yağ ağırlığı puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı
bir ilişki saptanmıştır (sırasıyla r:-0,20 r:-0,20; p<0,05). Farkındalık puanları ile yeme
tutum testi puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı
bir ilişki saptanmıştır (r:-0,19; p<0,05). Enterferans puanları ile yeme tutum testi
puanları arasında negatif orta düşük düzeyde istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki
saptanmıştır (r:-0,44; p<0,05). Yeme farkındalığı ölçek puanları ile yeme tutum testi,
BKİ ve yağ ağırlığı puanları arasında negatif yönde düşük düzeyde istatistiksel olarak
anlamlı bir ilişki saptanmıştır (sırasıyla r:-0,13 r:-0,16 r:-0,16; p<0,05). BKİ değerleri
kişilerin tanı konulmuş herhangi bir sağlık sorunu olma durumuna göre istatistiksel
olarak anlamlı bir fark göstermektedir (p<0,05). Ortalama değerlere bakıldığında
sağlık sorunu olan kişilerin BKİ değerleri (30,64±5,68) olmayan kişilere göre
(27,70±4,92) daha yüksek olduğu saptanmıştır. BKİ, yağ, kas ve su ağırlık değerleri
kişilerin ana öğünü tüketme hızına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark
göstermemektedir (p>0,05). Yeme farkındalığı ölçeği ve yeme tutum testi puanlarının
kişilerin yaşlarına ve eğitim düzeyine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark
v
göstermemektedir (p>0,05). Yeme farkındalığı puanları yiyeceklerin pişirme
yöntemine göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark göstermektedir (F:29,43; p<0,05).
Farkın hangi gruplar arasında Tukey çoklu karşılaştırma testi ile bakıldığında fırınlama
ve haşlama yöntemini benimseyen kişilerin yeme farkındalığı puanları ızgara ve
kızartma yöntemini benimseyen kişilere göre anlamlı biçimde daha yüksek olduğu
saptanmıştır. Bu sonuçlar düzenli beslenme danışmanlığı alan bireylerin yeme tutumu
ve farkındalığının önemini vurgulamaktadır