Abstract:
Bu çalışmada, sol akciğer kanserli hastaların radyoterapisinde Üç Boyutlu
Konformal Radyoterapi (3B-KRT), Statik IMRT ve Dinamik IMRT (Yoğunluk Ayarlı
Radyoterapi) teknikleri ile yapılan tedavi planlarının tümör ve kritik organ dozları
bakımından karşılaştırılması amaçlanmıştır. Akciğer kanseri radyoterapisinde, Üç
Boyutlu Konformal Radyoterapi (3B-KRT) en çok kullanılan tedavi planlama tekniği
olmasına rağmen, sınırlayıcı organ dozlarından dolayı istenilen yüksek tedavi
dozlarına çıkılamamaktadır(Yang ve ark.,2009). Son yıllarda, Yoğunluk Ayarlı
Radyoterapi (IMRT) tekniğinin klinik üstünlüğü, yüksek tedavi dozunun planlanan
hedef hacimde (PTV) homojen olarak sağlanması ve kritik organların (OAR) daha iyi
korunması olarak bildirilmektedir. Ancak, Monitor Unit (MU) ve tedavi süresinin
artması dezavantajıdır. Sol akciğer kanserli hastalarda tedavi planı yapılırken tümör
çevresindeki sağlam doku ve organları koruyabilmek, özellikle akciğer ve kalbin
mümkün olan en düşük doza maruz kalmasını sağlamak hayati öneme sahiptir. Yapılan
retrospektif çalışmalar ile tanı ve yerleşime en uygun radyoterapi planlama tekniğini
uygulamak önemlidir. Bu çalışmada; 3B-KRT, Statik IMRT ve Dinamik IMRT
tekniklerinin kritik organlar üzerindeki etkilerinin dozimetrik olarak karşılaştırılarak
uygun olan en iyi planlama tekniğinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu çalışmada;
radyasyon onkolojisi bölümünde daha önce tedaviye girmiş 15 sol akciğer kanserli
hastaya ait aynı Siemens Somatom Spirit bilgisayarlı tomografi cihazında çekilmiş
görüntülerine ulaşılmıştır. Bu hastalar, bölümümüzde bulunan Varian Clinac DHX
lineer hızlandırıcı cihazında üç planlama tekniğinden birisinde yapılan planlar
sonucunda tedavisi tamamlanmış hastalardır. Retrospektif dozimetrik karşılaştırma
yapılabilmesi için düzeltilmesi gereken konturlar, radyasyon onkoloğu tarafından
Varian Eclipse tedavi planlama sisteminde konturlanmıştır. Tüm hastalara 3 boyutlu
konformal radyoterapi (3B-KRT), statik IMRT ve dinamik IMRT teknikleri
kullanılarak 30 fraksiyonda 60 Gray (Gy) reçete edilecek şekilde Varian Eclipse v13.0
vi
tedavi planlama sisteminde planlar yapılmıştır. 3B-KRT planı 4 alandan 6-15 MV
foton enerjisi kullanılarak yapılmıştır. Statik IMRT planı, alan içine alan açılarak 4-6
alandan 6-15 MV foton enerjisi ile multi leaf collimator (MLC)’ler sabit konumda
yapılmıştır. Dinamik IMRT planı ise 5-6 alandan 6 MV foton enerjisi kullanılarak
hareketli MLC ile yapılmıştır. Tüm planlarda hedef hacimler sol akciğer yerleşimli
olduğu için alanlar sol taraftan verilmiştir. Bulunan veriler, Statistical Package for
Social Sciences 20(SPSS) istatistik programına aktarılmıştır. Verilerin ortalamaları,
standart sapmaları ve p değerleri analiz edilerek değerlendirilmiştir. Sonuç olarak, MU
değerleri dışında diğer tüm parametrelerde planlama teknikleri arasında klinik açıdan
anlamlı bir fark olmasa da dinamik IMRT’nin diğer iki tekniğe kıyasla daha üstün
olduğu görülmüştür.
