Çalışan ve Çalışmayan Kadının Sosyolojik Yorumu: İstanbul Örneği

Abstract

Kadın kimliğinin oluşumu ve kimlikten kaynaklanan sorunlar genelde kimlik, cinsiyet, kapitalizm, eril ve dişil tahakküm gibi feminist yapılanmalar ekseninde açıklansa da bu çalışmada daha çok kadın kimliği sorunsalı sosyo-kültürel unsurlar bağlamında ele alınmıştır. Sözgelimi, çalışan ve çalışmayan kadın kimliğinin nasıl meydana geldiğine, kadınların sosyo-kültürel unsurları nasıl öğrendiğine ve aktardığına, dahası kadın toplumsal etkileşim ve günlük yaşamlarında edindiği kimliğe göre nasıl hareket ettiğine bakılmaktadır. Ayrıca, sosyo-kültürel unsurların her iki grup arasındaki olası geçişkenliği gözlemlenerek tek bir kadın kimliğinin meydana gelip gelmediğine odaklanılmıştır. Araştırma evreni İstanbul’da ikametgâh eden, 18-58 yaşlarındaki çalışmayan ve özel sektörde çalışan kadınlardan oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise, Ataşehir, Kadıköy, Üsküdar, Altunizade, Ümraniye ve Eyüp olarak sınırlandırılmıştır. Katılımcılara kartopu örneklem tekniği ile ulaşılmıştır. Her bir katılımcıya, yapılandırılmış kapalı ve açık uçlu ankette yer alan sorular yönlendirilerek elde edilen veriler ışığında kadın kimliği sorunsalı cinsiyet, eğitim, coğrafya, kültür, din, ekonomi, aile gibi sosyo-kültürel unsurlar bağlamında bütüncül bir yaklaşımla ele alınarak durum değerlendirilmiştir. Elde edilen veriler ışığında görülmektedir ki, çalışan ve çalışmayan kadının kimliksel * Dr. Öğr. Üyesi Gökçen ÇATLI ÖZEN, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyoloji Anabilim Dalı, gokcenozen@aydin.edu.tr; gokcencatli1@gmail.com Orcid: 0000-0002-0375-3986 ** Aylin AKSU, İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sosyoloji Bölümü, aylinaksuu_1991@hotmail.com Orcid: 0000-0002-9521-7012 Doi Num: 10.17932/IAU.AIT.2015.012/ait_v06i1007 Araştırma Makalesi 124 Aydın Toplum ve İnsan Dergisi Year 6 Issue 1 - June 2020 (123-144) Çalışan ve Çalışmayan Kadının Sosyolojik Yorumu: İstanbul Örneği oluşumu asli ve tali toplumsallaşma sürecine göre şekillenmektedir. Dolayısıyla, sosyo-kültürel bağlamda toplumsal yönlendirmeye kadınların farklı şekilerde maruz kaldıkları görülmektedir. Dahası, bir yandan eğitim seviyesi yükseldikçe kamusal hayata katılımda artış olduğu görülürken öte yandan çalışan kadının kimliksel krizleri çalışamayan kadına göre daha fazla olduğu saptanmıştır.