Azerbaycan Folklorunda Yalancı Kurban Motifinin Epik-Mitolojik Semantiği

Abstract

Kurban töreni ve gelenekleri eski zamanlardan günümüze dek Azerbaycan halkı arasında canlı bir şekilde yaşatılmaktadır. Kurban ritüeli kavramı demek, canlı ritüelin kendisidir, ancak folklor kavramının folklor metninde, canlı ritüelin imgesi olduğu gibidir. Azerbaycan folklorunda kurban motifi çok sayıda kült (ibadet öğeleri) ile bağlantılıdır. En ilginç kurban motiflerinden biri de sahte kurbandır. Bu tür kurban, tüm kurbanlar arasında özel bir kategoridir. Çünkü bu kurban motifinde, kurban etmeye söz verenler verdikleri sözün farkında değiller veya ağzı bozuk şekilde farkına varırlar; bu nedenle de kendi kendilerini kurban ederler. Bunlar arasında, bit kurbanı çok ünlüdür. Yalancı kurbanlar mitolojik bağlamda yaratılış (kozmogoni) ile alakalıdır. Yalancı kurban yeni yaratılış ile sonuçlanır. Folklorda bu motif genelde çobanlar ve suyla toprak işleme ile ilişkilidir. Çoban ve su, tarlayı ve doğayı temsil etmektedir. Diğer imgeler de vahşi yaşam, doğa ve tarlalar ile alakalıdır