YETİŞKİNLERİN TOPLUMSAL CİNSİYET ROLÜ TUTUMLARI VE ÖZYETERLİLİK İNANÇLARININ ALDATMAYA YÖNELİK TUTUMLARI İLE İLİŞKİSİNİN İNCELENMESİ

Abstract

Araştırmanın amacı yetişkinlerin toplumsal cinsiyet rolü tutumları ile öz yeterlilik inançlarının, aldatmaya yönelik tutumları ile ilişkisini incelemektir. Araştırmada nicel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Araştırma kapsamında veri toplamak için kullanılacak araçlar içerisinde ilk olarak katılımcıların sosyo demografik bilgilerini toplamak amacıyla hazırlanan demografik bilgi formu bulunmaktadır. Demografik bilgi formu yaş, cinsiyet, katılımcının hayatının çoğunluğunu geçirdiği yerin niteliği, eğitim durumu ve medeni durum bilgilerini kapsamaktadır. Katılımcıların toplumsal cinsiyete ilişkin tutumlarını ölçmek için Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği, öz yeterlilik inançlarını ölçmek için Genel Öz-Yeterlilik Ölçeği, aldatmaya yönelik tutumlarını ölçmek için Aldatmaya Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Ölçme araçları aracılığıyla 18 yaş üstü, Türkiye’nin farklı illerinde ikamet eden 288 kadın, 170 erkek katılımcıdan oluşan 458 yetişkin bireyden veriler toplanmıştır. Örneklem grubu seçilirken amaçsal örnekleme yöntemlerinden biri olan ‘Ulaşılabilir (Kolayda) Örnekleme’ tekniği kullanılmıştır. Bu araştırmada, SPSS 27 yazılımı kullanılarak istatistiksel analizler gerçekleştirilmiştir. Öncelikle, ölçeklerin güvenilirlik düzeyi Cronbach Alfa katsayılarıyla değerlendirilmiş ve bu katsayıların 0.60'ın üzerinde olduğu saptanmıştır. Sonrasında, ölçeklerin normal dağılım özellikleri detaylı bir şekilde incelenerek basıklık ve çarpıklık katsayıları değerlendirilmiştir. Ölçekler arasındaki ilişki düzeyi ve yönü, Pearson Korelasyon yöntemi kullanılarak incelenmiştir. Ayrıca, ölçeklerin demografik değişkenlere göre farklılık gösterip göstermediğini anlamak amacıyla Bağımsız Gruplar t-testi ve ANOVA testleri uygulanmıştır. Yordayıcılık analizi için Hiyerarşik Regresyon v Analizi tercih edilmiştir. Tüm bu istatistiksel analizler, %95 güven aralığında yapılmış olup, p değeri 0.05 anlam düzeyi esas alınmıştır. Araştırmanın sonucunda Genel Öz Yeterlilik Ölçeği ile Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (r=.14, p<0.01) değişkenleri arasında düşük düzey pozitif korelasyon bulunmuştur. Katılımcıların eşitlikçi cinsiyet rolü tutumları arttıkça öz yeterlilik inançları da artmaktadır. Aldatmaya Yönelik Tutum Ölçeği ile Toplumsal Cinsiyet Rolleri Tutum Ölçeği (r=-.13, p<0.01) değişkenleri arasında düşük düzey negatif korelasyon saptanmıştır. Katılımcıların eşitlikçi cinsiyet rolü tutumları arttıkça aldatmaya yönelik kabul edici tutumları azalmaktadır. Aldatmaya Yönelik Tutum Ölçeği ile Genel Öz Yeterlilik Ölçeği (r=-.22, p<0.01) değişkenleri arasında düşük düzey negatif korelasyon saptanmıştır. Katılımcıların öz-yeterlilik inançları arttıkça aldatmaya yönelik kabul edici tutumları azalmaktadır. Toplumsal Cinsiyet Rolü Tutum Ölçeği Toplam Skorları katılımcıların yaşlarına, cinsiyetlerine, hayatlarının çoğunluğunu geçirdikleri yere ve eğitim durumlarına göre farklılaşmaktadır. Aldatmaya Yönelik Tutum Ölçeği Toplam Skorları katılımcıların yaşlarına, cinsiyetlerine göre farklılaşmaktadır. Verilen bulgulara ait sonuçlar incelendiğinde öz yeterlilik ve toplumsal cinsiyet rollerinin aldatmaya yönelik tutumu yordadığı tespit edilmiştir.