ÜNİVERSİTE EĞİTİMİ ALAN KIZ ÖĞRENCİLERİN FONKSİYONEL BESİNLERE YÖNELİK FARKINDALIKLARI, TUTUMLARI VE FONKSİYONEL BESİNLERİ KULLANMA DURUMLARI

Abstract

Araştırma, Bakırköy Belediyesi Türkan Saylan Kız Öğrenci Misafirhanelerinde ikamet edip üniversite eğitimi alan 155 kız öğrencinin fonksiyonel besinlere yönelik farkındalıklarını, tutumlarını ve fonksiyonel besinleri kullanma durumlarını saptamak amacıyla yürütülmüştür. Araştırma için misafirhanede ikamet edip anketi cevaplayabilecek, gönüllü 155 öğrenci popülasyon grubu olarak belirlenmiştir. Katılımcıların boy uzunlukları ve vücut ağırlıkları araştırmacı tarafından ölçülmüştür. Katılımcılar 13 sorudan oluşan anketi ve Fonksiyonel Besinler Tutum Ölçeği’ni (FBTÖ) cevaplamıştır. Araştırmaya katılan 155 öğrencinin sadece %21,9’u daha önce fonksiyonel besin tanımını duymuştur. Tanım en çok doktor veya diyetisyen (%29,4) gibi uzmanlardan duyulmuştur. Kız öğrenciler arasında en çok tercih edilen fonksiyonel besinler siyah çay, kahve, domates, zeytinyağı, az yağlı süt ürünleri, limon ve tam tahıllı ürünler olmuştur. En çok tercih edilme nedeni ise bağışıklık sistemini korumasıdır (%63,9). Alkol kullanan bireylerin “Gereklilik” alt faktör puanı, bazen alkol kullanan bireylere kıyasla istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p= 0,013). Düzenli egzersiz yapanların “Fayda” alt faktör puanı, düzenli egzersiz yapmayanlara kıyasla istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p=0,044). Fonksiyonel besin terimini duyan bireylerin “Güvenlik” alt faktör puanları, fonksiyonel besin terimini duymayan bireylere kıyasla istatistiksel olarak yüksek bulunmuştur (p=0,033) Yaş ile fayda (p=0,038), toplam fonksiyonel besinler tutum ölçeği (p=0,003) ve güvenlik (p=0,003) değişkenleri arasında pozitif bir korelasyon bulunmuştur. viii Besinlerin ve besin bileşenlerinin antioksidan, antikanser, sindirime yardımcı, bağışıklığı güçlendirici gibi etkileri mevcuttur. Bu etkilerinin besinlerin içeriğinde bulunan başta polifenoller ve flavonoidler olmak üzere besin bileşenlerinden kaynaklandığı ileri sürülmektedir. Özellikle polifenoller grubu alt grupları flavonoidler, lignanlar, stilbenler ve fenolik bileşikler ile bağışıklık sistemi başta olmak üzere pek çok sağlık yararına etkileri saptanmıştır. Fakat fonksiyonel besinleri tek tek tercih etmek yerine çeşitli ve devamlı olarak beslenmeye dahil etmek sağlığa olan yararlı etkilerini maksimum kullanabilme yöntemidir. Bu anlamda tüketicilerin doğru bilgilendirilmesi önemlidir. Özellikle gençler arasında ilgi çekici olan fonksiyonel besinler, ileride önemi daha da artacak bir konu olarak gösterilmektedir